‘Je kunt veel zorg buiten het ziekenhuis brengen’
Kun je een fitnesstracker inzetten om de gezondheid van mensen op afstand te monitoren? Met deze vraag houdt Auke de Leeuw zich bezig. Hij richtte het bedrijf Annovating op dat een dataplatform ontwikkelde waarop digitale zorgoplossingen, zogenaamde ‘mHealth-devices’ aan elkaar kunnen worden gekoppeld. ’’Zoals een spirometer, een smartwatch en een fitnesstracker. Je kunt via het platform data aflezen en kijken of je zo bijvoorbeeld atriumfibrilleren kunt opsporen.’’
De directeur van de startup kwam op het idee om een dataplatform voor ‘mHealth-devices’ op te richten na het plotseling ziek worden en overlijden van een collega. ’’Dat triggerde bij mij het idee van ‘waarom kun je geen apparaatjes voor om je pols ontwikkelen die meten of je ziek bent, of dat wordt, voordat jij dit zelf merkt.’’
‘Het ziekenhuis kan een preventiecentrum worden’
Met behulp van data science en artificial intelligence kun je enorm veel nuttige data uit mHealth-devices halen, vertelt Auke enthousiast. ’’Het kan de gezondheidszorg zoveel goedkoper en efficiënter maken.’’
Het ziekenhuis zou dus eigenlijk beter een preventiecentrum kunnen worden, vindt hij. ’’Mensen moeten er weg blijven als dat kan. Alleen als het echt nodig is, ga je naar een medisch specialist in het ziekenhuis. Wij verwachten dat je zo veel zorg buiten de muren van de ziekenhuizen kunt brengen.’’
Dataplatform
Hij legt uit dat Annovating het dataplatform ‘selfb’ heeft ontwikkeld dat je via internet kunt bereiken en waaraan je allerlei mHealth-devices kunt koppelen. ’’Je kunt je data kwijt op dat platform. Wij passen daar dan kunstmatige intelligentie op toe en zijn daarbij op zoek naar patronen van ziektebeelden.’’ Zo kunnen in de toekomst naar verwachting allerlei ziektebeelden vroegtijdig worden herkend, stelt Auke de Leeuw. ’’Neem bijvoorbeeld hartaandoeningen. We hebben in samenwerking met de TU Delft een project lopen op het gebied van atriumfibrilleren (AF). Daar onderzoeken we of we in de mHealth data sporen kunnen vinden van AF.’’
De meeste fitnesstrackers zijn nog niet geregistreerd als medisch hulpmiddel. Maar dat betekent niet dat ze niet van medische waarde zijn. Je kunt ze eenvoudig gebruiken om de gezondheid van mensen te monitoren. ’’ ’’Er zit ontzettend veel interessante informatie verscholen in de data in die je kunt aflezen, zegt Auke. ’’Een fitnesstracker is een relatief goedkoop apparaatje dat je overal kunt kopen. We koppelen de apparaatjes via het platform aan apps waarmee je resultaten uit de berekeningen kunt aflezen.’’
Auke laat data zien van hartritmes die zijn vastgelegd met hulp van een fitnesstracker. ’’In de hartslagfrequentie zit veel informatie verborgen’’. Hij wijst op de zogenaamde ‘heart rate variability’. ’’Je zou misschien denken dat als je hart lekker rustig klopt ook je ‘heart rate variability’ laag zou moeten zijn. Maar niets is minder waar.’’
Bij een gezonde en actieve persoon past een hoge ‘heart rate variability’, juist in de nacht. ’’Je hart is namelijk continu aan het schakelen: wat meer zuurstof, dan weer wat minder zuurstof. Dat is heel goed.’’
‘In de hartslagfrequentie zit veel informatie verborgen.’
‘Heart rate variability’: overdag en ’s nachts
Hij laat een aantal plaatjes zien van metingen van de ‘heart rate variability’ overdag en ’s nachts. ’’Je ziet pieken erin en dat is goed. Maar als die ontbreken, is er dus iets aan de hand. En ook zie je bijvoorbeeld een duidelijk verschil in de ‘heart rate variability’ tussen gezonde mensen en gebruikers van bètablokkers.’’
Bij obesitas en andere aandoeningen kan het verder volgens hem heel nuttig zijn om op die manier hartritme-data uit de fitnesstracker te analyseren. ’’Het kan je medisch relevante informatie opleveren.’’
Op dezelfde manier kun je volgens hem bovendien meten of mensen wel therapietrouw zijn. ’’Als je namelijk kunt zien wanneer iemand bètablokkers gebruikt, dan kun je ook zien wanneer iemand ze niet gebruikt.’’
Maar ook kun je er gevaarlijke situaties met medicijnen mee opsporen en mogelijk mee voorkomen. Jaarlijks worden er meer dan 40.000 mensen opgenomen in het ziekenhuis door onveilig medicijngebruik. ’’Als je hartmedicatie gebruikt terwijl je nierfalen hebt, dan kan dat zeer ernstige gevolgen hebben en zelfs leiden tot overlijden,’’ zegt hij. ’’Wij verwachten dat je in bepaalde situaties vrij nauwkeurig kunt meten welke (hart) medicatie iemand gebruikt en of hij te veel gebruikt of juist te weinig. En vervolgens kun je aan de bel trekken als dat nodig is.’’
Zoals een fietsproef
Verder kun je een fitnesstracker op dezelfde manier inzetten als een inzetten om een deel te vervangen van een fietsproef in het ziekenhuis, vervolgt hij zijn verhaal. Die fietsproef laten cardiologen vaak uitvoeren om het functioneren van het hart te onderzoeken. De hartslag wordt stevig opgevoerd en daarna wordt onderzocht hoe snel het daarna weer tot rust komt. Met behulp van een fitnesstracker zou je hetzelfde kunnen doen.’’ Hij vervolgt: ’’Bij mensen die aan triatlons doen, kan het dagen duren voordat hun lichaam en ook hun hart weer helemaal tot rust komen. Dat komt doordat je tijdens het lopen, zwemmen en fietsen schade aan spierweefsel oploopt en dat moet herstellen. En dat duurt veel langer dan herstel na bijvoorbeeld een kort sprintje naar de bus. Want als je uitgehijgd bent, is het zuurstoftekort in je bloed al zo ongeveer op het oude niveau van voor de sprint teruggekeerd en ben je alweer in staat om opnieuw een sprintje te trekken. ’’
Al dat soort gegevens kun je automatisch analyseren, stelt hij. ’’De artsen waar we nu mee samenwerken, stellen dat de data die zij binnenkrijgen via fitnesstrackers in potentie veel medische waarde bevatten. En alle leveranciers zijn nu bezig om hun apparatuur als medical device te laten registreren.’’
De ‘machine learning’-software die Annovating gebruikt is daarnaast in staat om uit alle blinde data die gemeten wordt, de gegevens van individuele patiënten te herkennen. ”Meetgegevens uit een fitnesstracker blijken dus tamelijk uniek te zijn en vormen daarmee dan ook een soort vingerafdruk van de persoon.”
Zo zijn er allerlei toepassingen denkbaar volgens Auke de Leeuw. ’’Je kunt op allerlei patronen zoeken.’’ Dat kan helpen bij het monitoren van mensen. Op die manier kun je ook zorgen voor preventie en vroegdiagnostiek. Iedere medisch specialist met wie ik praat, van dermatoloog tot cardioloog zegt ‘dat kan ik mogelijk ook gebruiken’. Zo zien we elke week wel weer andere mogelijke toepassingen.’’
