Vandaag de handen ineen slaan voor de toekomst
Leestijd: 8 minuten
De overheid wil dat verantwoorde geneesmiddelenuitgaven hand in hand gaan met een gunstig klimaat voor innovatieve middelen. Dat begrijpen wij.
Twee verantwoordelijkheden
Maar een innovatief geneesmiddelbedrijf heeft twee verantwoordelijkheden.
Zij moet én patiënten van nieuwe baanbrekende medicijnen voorzien én de investeerders in het bedrijf tevreden houden (voldoende rendement maken/in vooruitzicht stellen).
Dat klinkt misschien ongemakkelijk maar vooralsnog is dit hoe geneesmiddelenontwikkeling in de praktijk werkt.
En hoewel er individuen, partijen en organisaties bestaan die van mening zijn dat nieuwe, innovatieve geneesmiddelen voor veel lagere kosten ontdekt, (door)ontwikkeld en aangeboden kunnen worden, is er nog niemand geweest die dit in praktijk heeft kunnen brengen.
Patiënt eerste plaats
Dit neemt niet weg dat patiënten moeten kunnen beschikken over onze (nieuwe) geneesmiddelen. Anders is al ons werk zinloos. Ook wij willen een zorgstelsel dat toegankelijk en betaalbaar is. Patiënten en Pfizer hebben er niets aan als geneesmiddelen niet ingezet en gebruikt kunnen worden.
Dat dit ons ernst is, blijkt onder andere uit de onderhandeling tussen de overheid en Pfizer over de prijs van een nieuw kankergeneesmiddel dat in 2017 door Pfizer is geïntroduceerd. Wij zijn de dialoog met VWS ingegaan met een in onze ogen maatschappelijk aanvaardbare prijs die relatief laag is vergeleken met andere recente innovaties op gebied van kanker.
Dit heeft eraan bijgedragen dat de gesprekken door beide partijen als constructief ervaren zijn en snel (slechts 7 weken) verliepen.
Belangrijkste was echter dat het geneesmiddel na deze periode direct ingezet kon worden voor patiënten met dit type uitgezaaide borstkanker.
Overigens was er ook een zogenaamd ‘Compassionate Use Program’ opgezet, waardoor artsen hun patiënten die niet konden wachten tot vergoeding was geregeld al met het geneesmiddel konden behandelen. Door dit programma heeft Pfizer meer dan 500 patiënten kunnen helpen.
Duurzaam innoveren
Maar de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen moet ook op lange termijn gewaarborgd zijn. In een gunstig klimaat.
Alleen zo kunnen wij continu aan nieuwe, innovatieve geneesmiddelen en vaccins blijven werken tegen aandoeningen waar nu geen middel voor is of waar bestaande middelen niet goed genoeg zijn.
Want wat wij doen is de vertaalslag maken van een idee naar een uiteindelijk op effectiviteit en veiligheid onderzocht en goedgekeurd medicijn. Dit is een enorm moeilijke, lange en kostbare weg.
Een geneesmiddel ontwikkelen kan wel 10-15 jaar duren en in totaal zo’n 2.6 miljard dollar kosten.1 Bovendien mislukken 9 op de 10 geneesmiddelen in de onderzoeksfase.1
Geneesmiddelenonderzoek biedt geen zekerheid
Slechts 1 op de 10 moleculen doorloopt met succes de volledige weg van fase 1 onderzoek (met gezonde vrijwilligers) tot daadwerkelijk goedgekeurd en voor te schrijven geneesmiddel.
Slechts 10% haalt de eindstreep. De rest valt af vanwege een ongunstig bijwerkingprofiel of te weinig effectiviteit.
Oftewel, er gaat heel veel geïnvesteerd geld ‘verloren’ zonder dat dit een geneesmiddel oplevert.
Dat is niet erg zolang de aandeelhouders jaar in, jaar uit het vooruitzicht houden op rendement. Als dit rendement niet wordt geboden, zullen zij ervoor kiezen om minder in onderzoek te investeren en zullen zij verlangen dat het geld dat zo vrijkomt als dividend uitgekeerd wordt.
Geneesmiddelenontwikkeling vereist dus dat de aandeelhouders worden beloond voor het investeringsrisico dat zij bereid zijn te nemen. De rekening van geneesmiddelenontwikkeling moet wel betaald worden.
Dit investeringsrisico en deze verantwoordelijkheid liggen bij bedrijven als Pfizer.
Winst/rendement is zodoende de brandstof voor innovatie
Een goede prijs en (voldoende) winst/rendement stelt geneesmiddelenontwikkelaars zoals Pfizer in staat om ook in de toekomst met doorbraken te kunnen blijven komen en jaarlijks ruim 7 miljard dollar in onderzoek te kunnen investeren.
Alleen Pfizer investeerde in de afgelopen acht jaar al ruim $64 miljard in onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen. De gehele de hele sector in 2016 $157 miljard.2
Rendement op investeringen in onderzoek
De winstmarges (winst ten opzichte van omzet) van bedrijven zijn niet alleszeggend.
In 2017 verscheen een rapport van accountants- en adviesbureau Deloitte waarin geconcludeerd werd dat de winstgevendheid van de twaalf grootste farmaceutische bedrijven tussen 2010 en 2016 afneemt. Het rendement op investeringen in onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen is tussen 2010 en 2016 gedaald van 10,1% naar 3,7%.
Juist dit rendement op investeringen is voor beleggers belangrijk. Dit komt omdat zij hun geïnvesteerd vermogen lang uit handen geven en de kosten/investeringen voor de baten uitgaan.
Prijs is meer dan individuele ontwikkelingskosten
Om het moeilijke, lange en kostbare systeem/proces van onderzoek en ontwikkeling draaiende te houden, bestaat de prijs van een geneesmiddel uit meer dan de individuele ontwikkelingskosten per geneesmiddel.
Wat biedt het de patiënt? De maatschappij? En er is en blijft de continue noodzaak om nieuwe geneesmiddelen te ontwikkelen.
De prijs van een nieuw geneesmiddel moet altijd worden afgezet tegen de opbrengsten en wel op de eerste plaats de gezondheidswinst voor de patiënt. Vergeet ook niet dat (innovatieve) geneesmiddelen zorgkosten op een andere plek kunnen uitsparen en de maatschappij zo veel geld kunnen opleveren.
En bedrijven moeten jaar in, jaar uit investeerders overtuigen om vele miljarden in onderzoek te blijven investeren.
Transparantie – wij doen er alles aan om zo transparant als mogelijk te zijn
De behoefte aan transparantie over de totstandkoming van de prijzen van geneesmiddelen snappen wij.
Wij doen er alles aan om zo transparant als mogelijk te zijn. Zo is Pfizer een van de voorlopers bij het initiatief van de branchevereniging voor innovatieve geneesmiddelen (VIG) om meer transparantie te geven. Wij zijn aan het onderzoeken of wij de huidige kortingen op dure geneesmiddelen (op macroniveau) hierbij kunnen betrekken.
Wat we kunnen laten zien, laten we zien. En dat vinden we noodzakelijk. Pfizer is al heel open. We laten al heel veel zien. Zo melden wij:
- In Nederland o.a. onze vergoedingen voor verleende diensten aan artsen in het Transparantieregister, onze financiële steun aan patiëntenorganisaties op onze website en onze financiële ondersteuning aan onderzoek in Nederland (in 2017 €9.790.082,-)
- Wereldwijd wordt er o.a. iedere drie maanden een update van onze onderzoekspijplijn gegeven en uploaden wij alle door Pfizer gesponsorde en uitgevoerde trials in clinicaltrials.gov én worden de uitkomsten hiervan - goed of slecht - openbaar gemaakt.
- Tot slot, vanuit commercieel oogpunt wordt er uiteraard ook veel informatie gedeeld. Iedere drie maanden is er een kwartaal update inclusief de wereldwijde omzet, R&D uitgaven, winst, verkoop per product en verkoop per regio.
Maar we kunnen niet alle informatie delen.
Wij zijn een commercieel en beursgenoteerd bedrijf. Een prijsspecificatie voor individuele geneesmiddelen wordt niet gegeven. Niet door ons en ook niet door andere bedrijven. Wij werken in een commerciële omgeving, niemand doet dit op dit moment en vooralsnog is dit een brug te ver.
Wellicht dat de sector dit in de toekomst anders gaat doen maar nu nog niet.
Iedere euro kun je maar één keer uitgeven
Maar niemand betaalt graag teveel, ook niet voor medicijnen. Wij begrijpen dat er soms kritisch naar de innovatieve geneesmiddelensector wordt gekeken en naar prijzen van nieuwe geneesmiddelen.
In dit kader is Pfizer zich ook bewust van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid. Wij willen samen met alle partijen uit de zorg werken aan een gezonder Nederland! En wij doen er alles aan om ervoor te zorgen dat patiënten uiteindelijk kunnen beschikken over onze nieuwe, innovatieve geneesmiddelen.
Meer concurrenten, meer geneesmiddelen, meer behandelcombinaties, meer voordeel voor patiënten
Tegelijkertijd is het zo dat in Nederland bestaande kostbare geneesmiddelen steeds vaker goedkoper worden nog voor het patent verloopt.
Dit gebeurt momenteel bijvoorbeeld voor een aantal biologische middelen (inclusief biosimilars) voor de behandeling van o.a. reuma en kanker.
Nieuwe, dure geneesmiddelen worden gaandeweg stapsgewijs goedkoper onder invloed van concurrentie. Dat laatste geldt ook als middelen nog patentbescherming hebben. Meer concurrenten, meer geneesmiddelen, meer behandelcombinaties, meer voordeel voor patiënten.
Knelpunten samen oplossen
Knelpunten samen oplossen Maar als een nieuw middel na uitgebreid onderzoek op effectiviteit en veiligheid beschikbaar is en de behandeling met dit middel komt in gevaar, dan helpen wij bij het oplossen van knelpunten.
De sleutel tot de oplossing voor patiënten is dan goede samenwerking tussen alle betrokken partijen.
Pfizer draagt bij aan innovatie en wij willen samen werken aan oplossingen om geneesmiddelen betaalbaar en toegankelijk te houden. Ziekenhuizen, artsen, zorgverzekeraars, de overheid en alle andere partijen in de gezondheidszorg moeten de handen ineen slaan voor de toekomst.
