Varken-mens-embryo's brengen orgaankweek in dieren dichterbij
Leestijd: 4 minuten
Het is Amerikaanse wetenschappers gelukt om embryo’s te laten groeien die deels mens, deels varken zijn. Dit is een belangrijke stap op weg naar menselijke organen die gekweekt worden in dieren.
Wetenschappers proberen al een tijdje een zogenoemde chimaera te creëren. Dieren met genetisch materiaal van twee soorten worden chimaera's genoemd, naar het mythologisch wezen met de kop van een leeuw, het lijf van een geit en de staart van een slang.
Wat de onderzoekers van het Amerikaanse Salk Instituut nu hebben bereikt is geen kruising tussen een mens en een dier, maar een dier met stukjes mensenweefsel of -organen. De onderzoekers hebben het resultaat gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Cell. Ook berichtten allerlei internationale en nationale media over de vondst, waaronder de NOS.
Kruising ratten en muizen
De onderzoekers begonnen vier jaar geleden met ratten en muizen. Ze manipuleerden de embryonale ontwikkeling van organen als oog, hart en alvleesklier door een bepaald gen weg te knippen. Hierna plaatsten ze stamcellen van ratten in het embryo. De rattencellen namen het werk over en vormden de ontbrekende organen.
Hierna richtten ze zich op het combineren van mens en dier. Varkens bleken het meest geschikt. Toch was dit nog een hele uitdaging, want de evolutionaire afstand tussen mens en varken is vijf keer groter dan tussen rat en muis.
Drie weken in baarmoeder zeug
Het kostte de onderzoekers bijna 2000 varkensembryo’s voordat het lukte om mens-varken chimaera’s te maken. De embryo’s lieten ze drie weken ontwikkelen in de baarmoeder van een zeug.
De menselijke cellen zaten zo'n beetje overal in de 'mensen-varken'-embryo's. Veel ervan bleken hartcellen, maar de onderzoekers vonden ook hart-, nier- en levercellen. Ook ontwikkelden sommige menselijke stamcellen zich tot de voorlopers van hersencellen. De verhouding was ongeveer één menselijke cel per 100.000 varkenscellen, wat op zich weinig is.
Dat is goed nieuws, want de vrees bij dit soort onderzoek is dat de chimaera’s te menselijk worden, zo meldden allerlei media al eerder over het onderzoek van het Salk Insituut.
Lees meer over het onderzoek via deze link
Menselijke organen laten groeien in varkens
Het volgende project van de onderzoekers is menselijke organen laten groeien in varkens. Dit zou een oplossing kunnen zijn voor het tekort aan donororganen. De vraag is of het zover komt.
Een horrorscenario volgens veel medische ethici is dat de menselijke cellen zich in het brein nestelen met varkens met menselijke trekken als gevolg. Stel je voor dat varkens zo een vorm van menselijk bewustzijn zouden ontwikkelen? En wat als dieren menselijke voortplantingsorganen ontwikkelen? Ingegeven door dat soort angst, geldt in de Verenigde Staten sinds 2015 een verbod op onderzoek met halfvormen.
Volgens de onderzoekers van het Salk Instituut, die met privéfondsen aan de slag konden, is de potentiële winst te groot om dit soort onderzoek niet te doen. Het ultieme doel is namelijk om menselijke organen in varkens te kunnen kweken, om zo het grote tekort aan orgaandonoren op te vangen. Varkensorganen hebben ongeveer dezelfde grootte als die van de mens en lijken er genetisch op.
Van stamcel tot orgaan
In de toekomst zou iemand die een donororgaan nodig heeft, dan alleen wat huidweefsel hoeven afstaan. Hieruit zouden stamcellen worden gekweekt en geïnjecteerd in een varkensembryo. Dat embryo zou dan gemanipuleerd worden zodat er geen varkensversie van het betreffende benodigde orgaan zou worden gevormd. De menselijke stamcellen zouden dan het gat vullen en het menselijke orgaan vormen.
Het is nog verre toekomstmuziek, maar niet onrealistisch menen de onderzoekers van het Salk Instituut, onder leiding van ontwikkelingsbioloog Juan Carlos Izpisua Belmont.
Een rattenpancreas voor een muis
Deskundigen verwijzen ook naar onderzoek dat in Nature verscheen en dat aantoont dat dezelfde techniek al werkt bij muizen en ratten. Een Amerikaans-Japans team slaagde erin een muizenpancreas te doen groeien in een rattenembryo. De alvleesklier werd daarna getransplanteerd bij muizen met diabetes die dankzij het nieuwe orgaan genazen.
"Dit is een bewijs dat het in principe moet kunnen", reageert bio-ethicus Vardit Ravitsky van de Universiteit van Montreal op de studie naar de varkens-mens embryo’s. Hij denkt dat alle critici uiteindelijk wel overstag gaan. ’’Hoe meer kan worden aangetoond dat de voordelen tastbaar zijn, dat we zo misschien mensenlevens kunnen redden, hoe minder relevant de morele angsten worden."
-
‘Leven is niet minder mooi door mijn dwarslaesie’
Als je alle Nederlanders met chronische pijn bij elkaar optelt en pijn als aandoening beschouwt, vormen zij de grootste patiëntenpopulatie. ‘Er moet meer aandacht komen voor chronische pijn’, vindt Paul Boeren, de commercieel eindverantwoordelijke van de divisie interne geneeskunde van Pfizer. Zelf is Paul ook chronisch pijnpatiënt, sinds hij een gedeeltelijke dwarslaesie opliep.
-
Praktische tips
Tips voor een leuke én gezonde zomer
Het lijkt al wekenlang hoogzomer. Het seizoen van luieren aan het strand, barbecueën en avonden lang rosétjes drinken op het terras. De zomer nodigt uit om er op uit te gaan en allerlei avonturen te beleven. Heb jij al plannen gemaakt? We geven je tips voor een leuke én gezonde zomer.
-
‘Pfizer ziet veel kansen voor digitale ontwikkelingen’
Dankzij innovatie is de gezondheidszorg enorm aan het veranderen. Dat is de vaste overtuiging van John Gordon, Head of Digital, International Developed Markets bij Pfizer. ’’Door de vergrijzing neemt de vraag aan zorg toe maar de middelen hiervoor kunnen die vraag maar moeilijk bijbenen. Daarom moeten we nieuwe dingen blijven ontwikkelen om de patiëntenzorg te kunnen blijven verbeteren.’’
