SPIDAAR-programma bestrijdt antibioticaresistentie in Afrika
Pfizer en de Britse hulporganisatie Wellcome hebben een samenwerkingsverband gesloten met de regeringen van Ghana, Kenia, Malawi en Oeganda om een onderzoeksprogramma te starten voor het opsporen en bestrijden van antibioticaresistentiepatronen in lage- en middeninkomenslanden. Het programma heet SPIDAAR: voluit Surveillance Partnership to Improve Data for Action on Antimicrobial Resistance.
Dit partnerschap is het eerste in zijn soort en zal overheden en gezondheidsautoriteiten voorzien van uitgebreide gegevens in de vier Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara. Infectieziekten komen hier veel voor maar ze hebben zelf te weinig data en mogelijkheden om de noodzakelijke preventie- en controleprogramma’s rond antibioticaresistentie op te zetten en uit te voeren.
Tien keer zoveel sterfte
In 2017 had bijna de helft van alle Afrikaanse landen (43 procent) geen antibioticaresistentiedata.1 Recente schattingen wijzen uit dat het sterftecijfer door antibioticaresistentie in Afrika in 2050 waarschijnlijk tien keer zo hoog zal zijn dan in Europa en Noord-Amerika als er niet wordt ingegrepen.2 De economische impact van sterfte door antibioticaresistentie is enorm. De verwachting is dat het bruto nationaal product in Afrikaanse lage inkomenslanden met 5,6 procent kan dalen.3
Het is belangrijk om effectieve surveillanceprogramma’s op te zetten en data te verzamelen om te kunnen bijhouden waar antibioticaresistentiepatronen ontstaan en hoe ze zich verspreiden. Ook moeten preventie- en controleprogramma’s worden opgezet om antibioticaresistentie te voorkomen. Tot slot is het belangrijk om ondertussen de juiste zorg te leveren aan mensen met een resistente infectie.
Mogelijkheden van ATLAS-platform
Het nieuwe SPIDAAR-programma maakt gebruik van mogelijkheden van het bestaande Antimicrobial Testing Leadership and Surveillance (ATLAS)-platform van Pfizer om de implementatie van de nationale actieplannen voor antibioticaresistentie van de landen te ondersteunen, zoals de Wereldgezondheidsorganisatie deze voorschrijft.4
’’Deze samenwerking bouwt voort op het langdurige werk van Pfizer op het gebied van infectieziekten, antibiotica en het tegengaan van antibioticaresistentie,‘’ zegt Pol Vandenbroucke, hoofd van de medische afdeling van de hospitaldivisie van Pfizer.
’’Deze samenwerking bouwt voort op het langdurige werk van Pfizer op het gebied van infectieziekten, antibiotica en het tegengaan van antibioticaresistentie,‘’ zegt Pol Vandenbroucke, hoofd van de medische afdeling van de hospitaldivisie van Pfizer.
’’We willen betekenisvolle en duurzame oplossingen helpen creëren waarmee we een van onze grootste gezondheidsuitdagingen aanpakken en de meest kwetsbare mensen in de wereld beschermen. We hopen dat we met het SPIDAAR-programma kunnen zorgen dat landen ten zuiden van de Sahara zich beter kunnen voorbereiden op de groeiende problemen rond antibioticaresistentie.’’
Antibacteriële gevoeligheid
Er is eerst een overzicht gemaakt van alle ziekenhuizen en gezondheidsklinieken in de vier Afrikaanse landen. Nu begint daar een programma waarbij monsters worden verzameld van patiënten met een infectieziekte. De monsters worden getest op antibacteriële ongevoeligheid. Vervolgens wordt het kweekresultaat vergeleken met de behandeling die is gekozen en de behandelrichtlijnen.
‘Antibioticaresistente infecties vormen een wereldwijde bedreiging voor de gezondheid.’
’’Antibioticaresistente infecties vormen een wereldwijde bedreiging voor de gezondheid. Ze doen twintig jaar medische vooruitgang in landen zoals Ghana, Kenia, Malawi en Oeganda teniet,’’ zegt Gemma Buckland Merrett, wetenschapshoofd van de divisie antibioticaresistente infecties van Wellcome. ’’Alleen door effectief toezicht te houden op antibioticaresistentie in ziekenhuizen en andere gezondheidszorginstellingen kunnen we informatie verzamelen die nodig is om deze gevaarlijke infecties op te sporen en te begrijpen. Zo kunnen we de verspreiding ervan stoppen en patiënten beschermen,’’ vervolgt ze haar verhaal.
’Dit is een ingewikkeld, wereldwijd gezondheidsprobleem’
’’Dit is een ingewikkeld, wereldwijd gezondheidsprobleem waarbij de overheid, geneesmiddelensector en hulporganisaties moeten samenwerken en middelen en kennis moeten bundelen. Zodat gezondheidsautoriteiten en beleidsmakers in de betreffende landen veranderingen kunnen doorvoeren die nodig zijn om te voorkomen dat miljoenen mensen overlijden aan de gevolgen van onbehandelbare infecties.’’
In elk van de vier landen start een eigen onderzoeksprogramma om de antibioticaresistentie-cijfers en de (financiële) gevolgen daarvan in kaart te brengen. Daartoe zullen nationale en lokale laboratoriumteams extra laboratoriumtechniektraining krijgen.
ATLAS-database
Ze kunnen gebruik maken van de ATLAS-database van Pfizer en het antibioticaresistentie-register van Wellcome. ATLAS bevat meer dan 685.000 monsters van bacteriële infecties en schimmels uit meer dan 900 locaties in meer dan 80 landen wereldwijd. En waaronder ook die van de 13 bacteriële families die door de WHO zijn uitgeroepen als meest bedreigend voor de mensheid.5,6
Charles Mwansambo, gezondheidsdirecteur van het ministerie van Gezondheid in Malawi, benadrukt de noodzaak van het SPIDAAR-programma. Hij stelt dat het belangrijk is om te ontdekken waar antibioticaresistentiepatronen opduiken en hoe ze zich verspreiden. ’’Zodat patiënten een betere, gerichte behandeling kunnen krijgen en je tegelijkertijd zorg dat je antibiotica effectief kunt blijven gebruiken voor de behandeling van infectieziekten.’’
Meer informatie
Voor meer informatie over Wellcome, ga naar https://wellcome.ac.uk/what-we-do/our-work/drug-resistant-infections
Bronnen
1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5594539/
2. https://wellcome.ac.uk/sites/default/files/sustaining-global-action-on-antimicrobial-resistance.pdf
3. http://pubdocs.worldbank.org/en/440641493730169238/1708276-AMR-Report-Summary-Web.pdf
4. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/antibiotic-resistance
5. https://www.pfizer.com/science/therapeutic-areas/anti-infectives/antimicrobial-surveillance
6. https://www.who.int/news-room/detail/27-02-2017-who-publishes-list-of-bacteria-for-which-new-antibiotics-are-urgently-needed