'Gezondheid van de toekomst is dichtbij'
Leestijd: 3 minuten
Al vanaf het moment dat een baby zijn eerste ademteug neemt, wordt hij geconditioneerd door zijn omgeving. ’’Door je ouders, je omgeving, het onderwijssysteem, media en vrienden,’’ houdt Tony Bosma, futuroloog zijn publiek tijdens de lunchsessie voor MDL-artsen en andere zorgprofessionals in het AMC voor. ’’Dus als je in aanraking komt met nieuwe technologieën moet je je daar altijd bij bedenken dat je die nieuwe ontwikkelingen niet beoordeelt zoals ze zijn, maar hoe jij denkt dat ze zijn.’’
Bosma neemt zijn toehoorders, veelal MDL-specialisten, mee op reis naar de technologie van de toekomst. ’’We ontdekken dagelijks nieuwe dingen om ziekten te voorkomen. De vraag is alleen hoe ver kunnen we gaan. Wat science fiction op het gebied van gezondheidszorg en het menselijk lichaam is, staat in werkelijkheid op het punt van gebeuren,’’ zegt Bosma.
Herbouwen van lichaamsdelen
Om te vervolgen: ’’Stel je voor dat je je eigen catalogus in de kast hebt staan met ‘reserve lichaamsweefsel.’ En wat te denken van het feit dat je een huidcel kunt ‘tweaken’ en zo in een hersencel kunt veranderen of dat je lichaamsdelen kunt herbouwen.’’
Dergelijke ontwikkelingen zijn veel dichterbij dan we denken, stelt Bosma. ’’Wanneer je kijkt naar technologie dan verwachten we dat er veel gebeurt in één jaar en niet dat er veel gebeurt over tien jaar… Dat is onze mindset over technologie en veranderingen.’’
'Iedereen krijgt uiteindelijk zijn eigen DNA-overzichtskaart na zijn geboorte'
Veel van de veranderingen die zijn inziens een nieuwe wereld inluiden, zijn volgens hem nu al gaande. ’’Men zegt dat in het jaar 2021 meer dan een half miljard apparaatjes wordt gebruikt - en ik geloof zelf meer - om onszelf en onze gezondheid continu te monitoren. En wat dacht je van Google die nu voorspelt dat straks iedereen bij zijn geboorte een DNA-overzichtskaart krijgt.’’
’’Of kijk hier,’’ wijst hij op een scherm waarop hij een PowerPointpresentatie laat zien. ’’Hier zie je chimaera’s: dieren met genetische informatie van mensen. Het verbod daarop is nu officieel opgeheven.’’
Colonoscoop voor razendsnelle diagnose Crohn
Bosma wijst zijn publiek op ander recent gezondheidsnieuws: opvallende nieuwsberichten over inflammatoire darmziekten. ’’Wetenschappers meldden dat ze het sleutelgen, en daarmee de mogelijke oorzaak van de ontstekingsziekten zoals Crohn, hebben gevonden en vandaag stond er in de krant dat wonen in een zeer hygiënische omgeving de kans op inflammatoire darmziekten vergroot. Ook is er een colonoscoop in ontwikkeling waarmee de diagnose Crohn binnen een paar minuten automatisch kan worden gesteld.’’
Oud nieuws alweer is volgens hem dat er apps zijn voor je telefoon waarmee je symptomen van inflammatoire darmziekten kunt registreren. Wetenschappers voorspellen dat er weldra meer dan vijf miljoen mensen zijn met een inflammatoire ontstekingsziekte. Kortom, er is genoeg werk voor jullie!’’
‘Verandering moet irritant zijn’
Dan geeft Bosma zijn toehoorders even de tijd om na te denken over wat hij vertelt. ’’Het kan irritant zijn wanneer we het hebben over de toekomst en fundamentele veranderingen die nu op dit moment plaats hebben in jullie werk. Verandering moet echter een beetje irritant zijn, wil het echt iets teweegbrengen.’’
Om daarna verder te gaan met zijn reis door de technologie van de toekomst en vaak al van vandaag. ’’Japanse wetenschappers hebben een intelligente vork ontwikkeld die je smaakpapillen laten ‘denken’ dat ze zout eten, zonder dat dit zo is. En zo ontwikkelden Amerikaanse wetenschappers glazen die water naar cola laten smaken, door de smaak als het ware aan het glas toe te voegen.’’
'Er komen tatoeages die van kleur veranderen als er iets mis met je is'
Hoe fundamenteel is technologie, grapt Bosma na zijn cola-verhaal, om serieuzer te vervolgen. ’’Neem data over voeding: er is een internationaal project waarbij elk voedsellabel dat je ziet, gepersonaliseerd wordt. Dan kun je alles scannen en krijg je gepersonaliseerde informatie over wat de voeding met je lichaam doet.’’
In dezelfde lijn valt de ontwikkeling van voedsel gebaseerd op jouw darmflora en spijsverteringskanaal. ’’En er komen tatoeages die van kleur veranderen als er iets mis met je is.’’
Voor God spelen
Ook staat futuroloog Bosma nog even stil bij de huidige bio-technologietrend. ’’We spelen steeds meer voor God. We veranderen genen, we veranderen DNA en we proberen zelfs onze levensduur te verlengen. Daar zijn veel techbedrijven in Sillicon Valley mee bezig.’’
Dan zwijgt hij even om zich vervolgens het volgende hardop af te vragen. ’’We praten over biologie op bestelling. Zal de toekomst gaan over designerbaby’s? Dit is het nieuwe normaal. Precisiemedicijnen. Je leest er al over in het nieuws. De nieuwe behandeling tegen ouderdom is het upgraden van je DNA. We praten er nu over, maar hoe zal dit zijn over tien, vijftien jaar. We verwachten te veel in één jaar, en te weinig in tien.’’
Een bad dat je organen scant
Volgens Bosma proberen we met zijn allen een wereld te creëren met slimme omgevingen. ’’Ik zeg altijd, we creëren een wereld waarin de slimste persoon in de kamer de kamer zelf zal zijn.’’
Voorbeelden daarvan, kan hij ook al genoeg noemen. ’’Je hebt slimme waterflessen die monitoren of je wel genoeg drinkt. En Google is met zijn Health-tak bezig met het ontwerpen van een slimme badkamer. Die monitort continu jouw gezondheid met een echo-bad dat een 3D-scan kan maken van je organen en een toilet dat je ontlasting analyseert.’’
Daarnaast zijn er ook nog de zogenaamde insideables. ’’Technologie integreert met ons lichaam. Denk aan cellen die worden geïntegreerd in het lichaam van een diabetespatiënt en die door bediening van een app insuline gaan aanmaken. Dat kan al bij muizen. Ook in ontwikkeling zijn sensoren voor in de mag die je vertellen wat je moet eten op basis van jouw DNA. De beste diëtist is een algoritme.’’
Artificial intelligence voorspelt beter dan arts
In Engeland heeft Google toegang tot de medische dossiers van mensen om alle data erin vervolgens te analyseren. ’’Wanneer de dokter iets over het hoofd ziet, krijgt hij een alert. Is dat de nieuwe realiteit? En er bestaan al laboratoria ter grootte van een chip. Dit komt er binnen vijf jaar voor de smartphone. Wie zal straks diagnoses gaan stellen: de dokter, de computer of jij?’’
Futuroloog Tony Bosma stelt tot slot dat de techniek zelf een betere toekomstvoorspeller is dan wij zelf. ’’Neem de startup Grail, een bedrijf dat een techniek ontwikkelt waarmee kanker sneller kan worden ontdekt, voordat dokters het kunnen. Ook is bewezen dat artificial intelligence beter in staat is om hartaanvallen te voorspellen dan artsen.’’
Mensen en technologie smelten volledig samen en dat leidt tot een fantastische wereld, besluit Bosma zijn verhaal. ’’Of niet? Men zegt dat het belangrijkste technologie van de twintigste eeuw de pc was, voor de eenentwintigste eeuw is dat het menselijk lichaam. Elke arts wordt een hightech computerexpert.’’
Bronnen
- Voordracht die Tony Bosma heeft gehouden tijdens IBD-workshop voor MDL-artsen en andere zorgprofessionals in het AMC in de zomer van 2017.
-
Kinderen groeien sneller in de zomer dan in de winter
Het onderzoeken en diagnosticeren van een mogelijke groeistoornis bij een groeiachterstand is een taak van de specialist. Er zijn verschillende momenten waarop een groeistoornis aan het licht kan komen.
-
‘Als stamceldonor maak jij misschien wel het verschil’
’’Binnen de geneesmiddelensector wordt vaak geroepen dat we met het maken van geneesmiddelen bijdragen aan een betere wereld. Maar goede zorg gaat veel verder dan medicijnen,’’ zegt Naomi van Tricht, commercial strategy - en salesmanager oncology van Pfizer.
